Zwiększające się obciążenie roślin owocami nie sprzyja rozwojowi korzeni za sprawą rosnącego zapotrzebowania owoców i pędów na asymilaty. Przy rosnącej konkurencji korzeń “przegrywa” rywalizację z nadziemną częścią rośliny. Jeżeli dodatkowo warunki panujące w strefie korzeniowej będą niekorzystne (niska temperatura, nadmiar lub niedostatek wody, wysokie zasolenie) wpłynie to
negatywnie na kondycję korzeni. Głównym narzędziem jakie ogrodnik ma do dyspozycji w tej fazie produkcji jest niewątpliwie sposób podlewania uprawy. Strategia nawadniania jest bardzo ważnym elementem w produkcji szklarniowej, zapewniającym roślinom wystarczającą ilość składników pokarmowych oraz wody. Jednocześnie, dostosowana do bieżących warunków uprawy, powinna zapewniać optymalny wzrost i rozwój roślin. Kiedy rośliny zaczynają owocować, system korzeniowy powinien już być dobrze rozbudowany. Okres między posadzeniem roślin na miejsce stałe a owocowaniem nie jest długi. W przypadku ogórka czas ten wynosi zaledwie 2-3 tygodnie, w pomidorze na ten proces zarezerwowane jest nieco więcej czasu i obejmuje około 4-6 tygodni.
Zatem prawidłowa strategia nawadniania po posadzeniu ma kluczowe znaczenia dla uprawy.
po posadzeniu roślin…
Podłoże z wełny skalnej musi przejść tzw. proces pierwszej saturacji. Polega on na napełnieniu mat uprawowych pożywką i pozostawienie bez otworów drenażowych przez co najmniej 24h. Proces saturacji zakończy się po 24h i można przystąpić do wykonania otworów drenażowych. Maty są przygotowane do uprawy roślin. Okres ukorzeniania rozpoczyna się z chwilą postawienia kostek z roślinami na otworach uprawowych. W zależności od gatunku uprawianej rośliny tempo ukorzeniania trwa kilka tygodni. Posadzone rośliny mają przez pierwsze kilka dni do dyspozycji bardzo dużo, łatwo dostępnej wody (pożywki). Aby system korzeniowy prawidłowo się rozwijał powinien następować powolny i systematyczny spadek wilgotności podłoża WC (ang. water
content). Przyjmuje się, że średni ubytek wody w podłożu nie powinien byś większy niż 10% tygodniowo, średnio 1% dziennie. Proces ten pozwoli w sposób łagodny i kontrolowany rozbudować system korzeniowy w całej objętości mat. Strategia nawadniania powinna być oparta również o dobowe spadki WC oraz uwzględniać potrzeby roślin. Przyjmuje się, że przez pierwsze tygodnie po
posadzeniu podajemy roślinom mniej wody (pożywki) niż one potrzebują. Część wody dostarczamy wraz z podlewaniem, pozostałą około 20% rośliny pobierają z maty. Obniżanie wilgotności w podłożu powinno trwać do momentu osiągnięcia przez nie zakładanej minimalnej wilgotności. Jest ona uzależniona od terminu uprawy, rodzaju podłoża, gatunku i odmiany uprawianych roślin.
długość cykli nawodnieniowych…
Stosowanie różnej długości cykli nawodnieniowych w ciągu doby, ale również w poszczególnych fazach uprawowych pozwala na utrzymanie optymalnych warunków podłoża dla wzrostu i rozwoju systemu korzeniowego i całej rośliny. Należy pamiętać o zasadach, którymi powinniśmy się kierować przy stosowaniu różnej długości cykli. Ważna jest znajomość oddziaływania wielkości dawek
nawodnieniowych na podłoże. Małe dawki (poniżej 2-3% objętości podłoża) bardziej uwadniają i mają mniejszy wpływ na odświeżanie mat uprawowych. Podłoże zatrzymuje wodę kosztem drenażu. A to oznacza mniejszą porcję wody przemieszczającą się w dolne strefy mat i tym samym wolniejsze rozpuszczanie soli. Przy stosowaniu strategii opartej na małych, krótkich cyklach może dochodzić do okresowego nadmiernego uwodnienia mat uprawowych, co w konsekwencji może doprowadzić do spadku tlenu w podłożu i tzw. „uduszenia” korzeni. Natomiast, duże dawki (powyżej 4-5% objętości podłoża) intensywniej odświeżają i wymuszają szybszy i często większy przelew. Dawki małe podnoszą wilgotność mat uprawowych, ale jednocześnie mogą powodować wzrost i większe zróżnicowanie EC pomiędzy poszczególnymi matami uprawowymi. I odwrotnie, duże dawki powodują intensywne obniżanie EC mat uprawowych, ale jednocześnie maksymalny dzienny poziom WC (ang. water content) będzie niższy.
Zasolenie…
Po posadzeniu roślin, w kolejnych tygodniach produkcji, EC (ang. electric conductivity) mat zazwyczaj rośnie i może osiągnąć wartość powyżej 8 mS/cm. Z tego powodu, aby uniknąć zbyt wysokiego wzrostu zasolenia, po postawieniu kostek na otworach uprawowych i przez cały czas ukorzeniania się roślin istotne jest monitorowanie EC. W razie potrzeby konieczne będzie odpowiednie działanie, aby nie dopuścić do nadmiernego jego wzrostu. Czym wyższe EC w podłożu, tym wolniejszy rozwój korzeni. Gwałtowne obniżanie EC podawanej pożywki oraz intensywne zwiększanie przelewu nie są najlepszymi metodami obniżania zasolenia i źle oddziałują na rośliny. Obfite podlewanie wymuszające przelew i pożywka o niskim EC, będą zawsze dla uprawy bardzo silnym bodźcem wegetatywnym. W przypadku zbyt wysokiego zasolenia mat z wełny skalnej zmiany strategii nawadniania powinny polegać na zmianie długości drugiego i trzeciego cyklu nawodnieniowego. Wielkość dawki nawodnieniowej powinna wynosić 4-5% objętości podłoża. Jest to bardzo istotne, aby prawidłowo odświeżać podłoże i utrzymywać stabilne EC, ale również, dlatego aby nie podnosić
zbyt wysoko maksymalnego dziennego poziomu WC. Dzienny poziom wilgotności podłoża powinien osiągać średnie wartości dla konkretnego rodzaju mat i uwzględniać aktualne warunki klimatyczne. Obniżanie EC podawanej pożywki powinno następować powoli i systematycznie.